исем
Татарча
[үзгәртү]Башка имләләр
[үзгәртү]- Гарәп имләсе: ◆ اسم
- Яңалиф: ◆ isem
- Яңалиф-2: ◆ isem
Әйтелеш
[үзгәртү]- ХФӘ: [iˈsӗm]
(ТТООС, 2004)(файл)
Төрләнеш
[үзгәртү]и·сем
| килеш | бер. сан | күп. сан |
|---|---|---|
| Б. | исем | исемнәр |
| Иял. | исемнең | исемнәрнең |
| Юн. | исемгә | исемнәргә |
| Төш. | исемне | исемнәрне |
| У.-вак. | исемдә | исемнәрдә |
| Чыг. | исемнән | исемнәрдән |
| зат | бер. сан | күп. сан |
| I | исемем | исемебез |
| II | исемең | исемегез |
| III | исеме | исемнәре |
Исем.
Тамыр: -исем-.
Семантик үзлекләре
[үзгәртү]Мәгънә
[үзгәртү]- кешегә тугач та бирелә торган шәхси атама; ат ◆ Башка нәселдәшләреннән аерылып торсын өчен, ата-анасы аңа "Талхәветдин" дигән исем бирде. А. Хәлим, «Тал баласы Талхаветдин», 2014 ел . чыганак — ТТЯК.
- кешеләргә һәм хайваннарга бирелә торган кушамат ◆ Килгән көнне үк, тиктормас аюга матрослар, сүз куешкандай, Михаил Топтыгин дип исем куштылар. Н. Әхмәдиев . чыганак — Таңлат 2015-2021.
- әйберләр, күренешләр, предметлар һ.б. атамасы ◆ Зур бер табак кәгазьне дүрт битле газета итеп яздым. Иң башта – газетаның исеме: «Сәлам». М. Әмир, «Үсә төшкәч» . чыганак — Таңлат 2015-2021.
- кешенең бер өлкәдә квалификациясен яки эш-хезмәттә тоткан урынын рәсми билгели торган атама ◆ 1759 елның январенда Петербург Фәннәр академиясендә «член-корреспондент» дигән яңа фәнни исем кертелә. Ә. Хуҗиәхмәтов . чыганак — Таңлат 2015-2021.
- күч. кемнең яки нәрсәнең дә булса уңай яки кире сыйфатлары турында туган гомуми фикер; дан ◆ «Саран» дигән исемеңне чыгартмас өчен, кеше алдында хур булмаслык яшим дип, үзеңә күбрәк тота башлыйсың... Г. Ибраһимов, «Кызыл чәчәкләр», 1922 ел . чыганак — Таңлат 2015-2021.
- тел бел. предметлыкны белдерә һәм килеш, тартым, сан белән төрләнә торган сүз төркеме. ◆ Исем – җөмләдә, күбесенчә, фигыль белән бәйләнешкә кереп, ия, тәмамлык, икенче бер исемне ачыклап, аергыч булып та килә. М. З. Зәкиев, «Татар грамматикасы», 2016 ел . чыганак — Таңлат 2015-2021.
Мәгънәдәш сүзләр
[үзгәртү]Антонимнар
[үзгәртү]- –
- –
- –
- –
- танылмаганлык
- –
Һиперонимнар
[үзгәртү]- сүз
- –
- –
- –
- танылганлык
- –
Һипонимнар
[үзгәртү]- кушамат
- –
- атама
- –
- танылганлык
- –
Сүзтезмәләр
[үзгәртү]- исем бирү
- исем кушу
- исем йөртү
- исеме китү
- исем шәриф
- исемдә генә
- исеме бар, җисеме юк
- исеме дә ишетелми
- исеменә карама, җисеменә кара
- исем фигыль
- ялгызлык исем, уртаклык исем
Этимология
[үзгәртү]Гарәп теленнән اسم (ism) "исем, ат".
Тамырдашлар
[үзгәртү]| Иң якын тамырдаш сүзләр | |
Чит тел эквиваленты
[үзгәртү]| исем | |
| |